HISTORIA SZKOŁY

 

Najstarsze informacje o szkole w Jutrosinie pochodzą z 1667 r., lecz sama data założenia instytucji jest nieznana. Była to szkoła parafialna, ponieważ do wieku XVIII oświatą opiekował się Kościół.

 

Szkoła ewangelicka

Po roku 1642 osiedleni w Jutrosinie Ślązacy wybudowali swój ewangelicki kościół i szkołę, znajduje się ona w tym miejscu do czasów obecnych. W 1719 r. ewangelicki budynek kościoła został zburzony przez katolików. Losy szkoły i przyległych ziem zostały odsprzedane mieszkańcowi Jutrosina, a następnie gminie. Do tego czasu szkołę zastępował inny budynek, a rozpoczęcie w nim nauki miało miejsce w 1774 r. Uczęszczały do niej dzieci z Jutrosina i pobliskich wiosek.  Funkcję nauczycieli i kantorów tej placówki pełnili po sobie: Daniel Gottlieb Wandelt i Frey Jahann Heinrich.

W 1799 r. przy ofiarności hrabiego Potulickiego wybudowano nową szkołę. Lecz dopiero kilka lat później pracował w niej nauczyciel dobrze wykwalifikowany i wykształcony – Gottlob Raabe. Ów budynek został powiększony wiosną 1833 r. Od 1847 r. uczęszczało do niej 180 uczniów, co spowodowało konieczność zatrudnienia drugiego nauczyciela, który obowiązkowo władać musiał 3 językami (wśród nich był niemiecki i polski). Rozwój szkoły wymuszał dalszą jej rozbudowę. 25 kwietnia 1855 r. na gruncie ofiarowanym przez parafię położono kamień węgielny pod jej budowę, a 11 listopada 1855 r. budynek przekazano do użytkowania.

Nauczyciel Raabe zmarł 24 lutego 1862 r., miał wielu następców.

Szkoła katolicka

Do roku 1805 nauczał w niej miejscowy organista - ostatnim był Tryczyński. Postanowiono zatrudnić nauczyciela, który był po części utrzymywany przez rodziców uczniów. Niestety, w 1805 r. w mieście wybuchł pożar, który pochłonął część kościoła i szkoły. Przez pewien czas nauka w szkole nie obywała się. Kolejny nauczyciel o nazwisku Dąbrowski zmuszony był uczyć dzieci w domach prywatnych i w miejskim ratuszu. Jego następcami byli: Miklitz, Józef Mioduszewski, Stanisław Kulczyński, Fenig, Gędziorowski, Ksawery Kammer. Do szkoły tej uczęszczały dzieci polskie i żydowskie. Było ich około 260. Jednak z czasem dzieci żydowskie miały własną szkołę.

W połowie XIX wieku założono szkołę przemysłową dla dziewcząt.

Ponieważ budynek szkolny stał się niewystarczający, postanowiono wybudować nowy, a jego budowę po części sfinansowali mieszkańcy i państwo. Nową szkołę zbudowano w 1859 r., 22 marca każdego roku obchodzono w niej urodziny cesarza Wilhelma I.

W 1874 r. pierwszy raz przeprowadzono egzaminy końcowe i promocyjne dla dzieci. Ich wyniki wypadły bardzo dobrze.

W kolejnych latach działalności szkoły często zmieniali się w niej nauczyciele. Co rusz obchodzono w niej uroczystości państwowe.

Ważną datę w dziejach szkoły stanowi 2 listopada 1906 r. Wśród dzieci klas I-III wybuchł strajk szkolny, który trwał miesięcy. Uczniowie na lekcji religii odmawiali odpowiedzi w języku niemieckim. W czasie jego trwania do szkoły przydzielono aż 5 nauczycieli. Wychowanie dzieci w szkołach było wówczas przesiąknięte sprawami wojny i wojska.

Wiosną 1911 roku szkoła liczyła 236 uczniów. Gdy wybuchła I wojna światowa, wielu nauczycieli zostało powołanych do wojska. 9 listopada 1918 r. po abdykacji cesarza Wilhelma II doszło do różnych manifestacji ze strony mieszkańców. Zaczęli oni zrywać pruskie orły z publicznych budynków. Następnego dnia do miasteczka przybył Niemiec Maks Niederlych, który wzywał do pokoju. Od 5 grudnia zaczęto uczyć religii w języku polskim, a od 19 grudnia język ten obowiązywał też podczas nauki czytania i pisania.

W 1919 r. znów rozpoczęto naukę w języku polskim. Niemieckim nauczycielom wypowiedziano pracę. Zatrudniano Polaków: Stanisława Kantorskiego, Stanisławę Kantorską, Anielę Wojnecką, a także nauczycieli przybywających z Galicji. W 1920 r. wielu z nich odeszło do innych placówek, natomiast pracę podjęło małżeństwo: Jan i Maria Jaworscy. Tego roku też w jutrosińskiej szkole odbyła się akademia z okazji Konstytucji 3 Maja połączona z mszą świętą.

W roku szkolnym 1920/1921 do szkoły chodziło 271 uczniów. Liczba ta stale wzrastała.

Po opuszczeniu Jutrosina przez Jaworskich, kierownikiem szkoły został Michał Krasucki. Po nim posadę objął Leon Cichocki. Wówczas 32 nauczycieli otrzymywało pensję. Rozwijały się zajęcia pozalekcyjne.

1 marca 1927 r. przestała istnieć szkoła ewangelicka.

Wielkim wydarzeniem dla placówki stało się powitanie w Jutrosinie prezydenta RP Ignacego Mościckiego. W początku lat 30-tych szkoła obejmowała już 7 klas. Dzieci niemieckie w wieku młodszym stanowiły oddzielne grupy, a dzieci starsze uczyły się wspólnie z młodymi Polakami. Od września 1933 r. szkołą kierować zaczął Jan Skwara. W tym roku też założono w szkole Komitet Rodzicielski. Zycie szkolne rozwijało się, dzieci uczestniczyły w wycieczkach, a z roku na rok wzrosłą liczba uczniów. Założono też drużynę harcerską im. ks. S. Staszica. Jej opiekunem został Leon Zimniak.

W 1936 r. Komitet Rodzicielski z zebranych pieniędzy zaczął dożywiać najbiedniejsze dzieci.

Na jednym z zebrań pracowników społeczno – oświatowych postanowiono powołać do działania Uniwersytet Powszechny. Otwarto go 5 grudnia 1937 r. Wykłady odbywały się co niedzielę po nabożeństwie. Jednak po kilku wykładach jego działalność zawieszono.

W 1938 r. kierownictwo w szkole objął Stanisław Loho.

Podczas II wojny światowej wielu jutrosińskich nauczycieli było powołanych do wojska. Jeden z kierowników szkoły – Józef Skwara – zginął w Katyniu. Gdy do miasteczka wkroczyli Niemcy, zorganizowano szkołę dla dzieci tej narodowości. Od września 1939 r. prowadzono też, żeby ponownie przy ul. Szkolnej otworzyć szkołę dla polskich uczniów. Jej kierownikiem mianowano Leona Cichockiego, jednak faktyczną władzę w szkole miał Jan Bigalke (również kierownik szkoły niemieckiej). Nauczycieli obowiązywała znajomość języka niemieckiego. W szkole tej pracowali: Eufemia Cichocka, Zofia Drzewiecka i Albin Śnieżyński. Pod koniec listopada 1939 r. placówkę zamknięto, a nauczycieli zwolniono. Zostali oni zmuszeni do pracy fizycznej (służąca, palacz). Nauka została wznowiona w 1940 r., jednak dzieci uczone były przez Niemki tylko języka niemieckiego i rachunków. Gdy w 1945 r. Niemcy opuścili Jutrosin, naukę w szkole zawieszono.  

W lutym 1945 r. rozpoczęto starania o ponowne uruchomienie szkoły. Tą sprawą zajęli się przede wszystkim: Leon Cichocki, Zenon Kaliwski, Ludwik Krzyżosiak, Wiktoria Nowakówna, Wanda Herbikowi. Budynek przy ul. Szkolnej wymagał jednak remontu. Początkowa praca była trudna, bo uczniowie nie mieli podręczników i pomocy naukowych. Od kwietnia 1945 r. w szkole zaczęła działać żeńska drużyna harcerska im. M. Konopnickiej. Placówką kierował Stanisław Loho, który jednak po krótkim czasie stracił posadę, bo okazało się, że w czasie wojny zabiegał o przyznanie mu narodowości niemieckiej. Jego stanowisko objął Władysław Przybylski. Życie w szkole toczyło się spokojnym tempem. Placówka angażowała uczniów do zajęć dodatkowych. Nieustannie remontowano budynki szkolne, nadal dożywiano najuboższych uczniów, dzieci uczestniczyły w wielu konkursach.

10 maja 1950 r. zmarł długoletni kierownik szkoły Leon Cichocki.

W późniejszych latach w placówce trwały nieustanne i częste zmiany kadrowe. Wzrastała liczba książek w bibliotece i zaopatrzenie szkoły w pomoce. Rozwijały się też szkoły filialne.

W październiku 1950 r. kolejnym kierownikiem szkoły zostaje Antoni Krawczyk z Bojanowa. Podjął się on rozbudowy budynku i kładł duży nacisk na dokształcanie nauczycieli (Eufemia Cichocka, Irena Cichocka, Helena Cwojdzińska, Marian Działdowski, Helena Krucińska, Teresa Spychalska, Kazimiera Spychalska, Jerzy Urbański, Czesław Przybył, Leon Zimniak, Jan Łaszcz).

14 maja 1967 r. szkole nadano imię Władysława Bartkowiaka. Odsłonięto też tablicę pamiątkową ku czci patrona szkoły.

W roku szkolnym 1971/1972 w szkole uczyli: Mieczysław Babiak, Genowefa Babiak, Irena Cichocka, Ewa Pospiech, Hildegarda Poprawska, Helena Żyto, Danuta Gurbiel, Antoni Krawczyk (dyrektor), Czesław Przybył, Jan Klik, Aniela Kuczyńska, Halina Adamczak, Alina Bątkiewicz, Eufemia Cichocka, Genowefa Błaszyk, Kazimierz Pernak.

W 1973 r. powołano do istnienia stanowisko Gminnego Dyrektora Szkół. Został nim Czesław Przybył.

21 sierpnia 1975 r. powstała w Jutrosinie Zbiorcza Szkoła Gminna. W jej skład wchodziły: Szkoła Podstawowa w Jutrosinie wraz z filiami w Bartoszewicach, Grąbkowie, Nadstawem, Pawłowie, Rogożowie i Sielcu Nowym; Szkoła Podstawowa w Dubinie z filią w Domaradzicach i Śląskowie; Szkoła Podstawowa w Szkaradowie z punktami filialnymi w Ostojach i Stasinie; przedszkola w Jutrosinie, Dubinie i Szkaradowie; Zasadnicza Szkoła Rolnicza w Jutrosinie; Szkoła Zawodowa Dokształcająca w Rawiczu - filia Jutrosin.

W roku szkolnym 1984/1985 zlikwidowano Zbiorczą Szkołę Gminną. Placówka odzyskała dawną nazwę, jej dyrektorem został Jan Klik.

9 maja 1986 r. odbyła się uroczystość wręczenia szkole sztandaru ufundowanego przez Komitet Rodzicielski.

Kolejnym dyrektorem szkoły w 1986 r.   został Roman Bartczak, na jego następcę mianowano Andrzeja Musielaka, który wkrótce stał się dyrektorem placówki. Jego zastępcą został Alina Bątkiewicz.

W sierpniu 1990 r. lekcje religii ponownie wprowadzono do szkół. W związku z tym pracę w szkole rozpoczął ks. proboszcz dziekan Leon Sufryd, ks. wikary Andrzej Szudra i siostra Genowefa Kołodziej.

W tym okresie prowadzono nieustanną modernizację budynków szkolnych, zaadaptowano dawny Dom Handlowy na sale lekcyjne. Likwidowano szkoły filialne. Cały czas starano się o pozyskanie sali gimnastycznej. W tym celu zaadaptowano kościół poewangelicki, mieszczący się przy budynku szkolnym przy ul. Wrocławskiej 27. Salę przekazano do użytku 12 marca 1998 r.

W roku szkolnym 1996/1997 w Szkole Podstawowej w Jutrosinie pracowali następujący nauczyciele: Andrzej Musielak, Alina Bątkiewicz, Jan Adamczak, Roman Bartczak, Danuta Belter, Barbara Borucka, Alina Gawora, Danuta Gurbiel, Elżbieta Jagodzińska, Anna Kaczor. Grażyna Kamińska, Danuta Kukla, Zbigniew Leśniewski, Maria Malecha, Wanda Malinowska, Iwona Musielak, Kazimierz Pernak, Renata Piotrowska, Witold Piotrowski, Iwona Płócienniczak, Anita Wachowiak, Włodzisłąwa Walczak, Janina Walkowiak, Justyna Waścinska, Janina Wojciechowska, Helena Żyto, Waldemar Swornowski, Małgorzata Michalak, Jerzy Tyrakowski, Renata Włodarczak, Genowefa Kołodziej, Gabriela Bieg, Janina Tyrakowska.

W 1999 r. polska oświata została poddana reformie. Nową jednostką oświatową stały się gimnazja. Budynek szkolny przy ul. Wrocławskiej i gmach po dawnym Domu Handlowym przeznaczono na Szkołę Podstawową im. Wł. Bartkowiaka w Jutrosinie pod dyrekcją Aliny Bątkiewicz, a budynek przy ul. Szkolnej stał się siedzibą Gimnazjum w Jutrosinie – dyrektor Andrzej Musielak.

   Kierownicy i dyrektorzy szkoły:

Antoni Krawczyk od 1950 do 1973 r.

Czesław Przybył od 1973 do 1984 r.

Jerzy Tyrakowski (zastępca Gminnego dyrektora szkół) od 1975 do 1984 r.

Jan Klik (zastępca dyrektora Zbiorczej Szkoły Gminnej w Jutrosinie) od 1978 do 1984 r.

Jan Klik od 1984 do 1986 r.

Roman Bartczak 1986 r.

Andrzej Musielak od 1986 do 1999 r.

Alina Bątkiewicz (wice) od 1986 do 1999 r.

Alina Bątkiewicz od 1999 do 2007 r.

Kazimierz Pernak (wice) od 2004 do 2006 r.

Jacek Kubinka (wice) od 2006 do 2007 r.

Waldemar Swornowski od 2007 do 2019 r.

Dominika Ugorek od 2019 r.